środa, 26 lutego 2020

Stara Kopalnia w Wałbrzychu

Centrum Nauki i Sztuki Stara Kopalnia – placówka muzealna, zlokalizowana na terenie zabytkowej Kopalni Węgla Kamiennego „Julia”. Stara Kopalnia – Centrum Nauki i Sztuki została wpisana 2015 roku na listę Europejskiego Szlaku Dziedzictwa Przemysłowego.

W 1770 r. w Wyższym Urzędzie Górniczym w Złotym Stoku zarejestrowano kopalnię węgla pod nazwą „Fuchs”. W 1867 r. podjęto decyzję o głębieniu szybu „Julius” (dzisiaj „Julia”), którego głębokość docelowo wyniosła 611 m. Dwa lata później powstał drugi szyb kopalni – „Ida” (dzisiejsza „Sobótka”) w odległości 55 metrów od pierwszego szybu. W 1907 r. poszerzono obszar górniczy przez przyłączenie kopalni „David”, wydobywającej węgiel z sąsiedniej dzielnicy Konradów, a w 1931 r. kopalnię „Segen Gottes” (dzielnica Stary Zdrój). Po zakończeniu II wojny światowej kopalnia „Fuchs” przeszła pod polski zarząd, a jej nazwa została zmieniona na „Julia”. Krótko, bo od 1946 do 1949 r., nosiła nazwę „Biały Kamień”, następnie od 1950 do 1993 – „Thorez” (na cześć francuskiego komunisty Maurice’a Thoreza). W 1993 r. powrócono do nazwy „Julia”. 

W kopalni eksploatowano pokłady węgla warstw wałbrzyskich, a roczne wydobycie wynosiło od 650 tys. do 800 tys. ton. Ze względu na nierentowność kopalnia została postawiona w stan likwidacji w 1990 r. Ostatni wózek z węglem wyjechał na powierzchnię 20 września 1996 r., a 17 września 1998 r. zakończono likwidację wyrobisk podziemnych. 

Zamek Nowy Dwór

Zamek Nowy Dwór został wybudowany na miejscu pierwotnego grodu, prawdopodobnie na przełomie XII-XIV wieku, za czasów panowania książąt piastowskich z linii świdnicko-jaworskiej Bolka I Surowego lub Bolka II Małego. Pierwszy dokument mówiący o zamku pochodzi z 1364 roku.
Zamek Nowy Dwór zbudowano na skalnym stromym wzniesieniu wzdłuż szczytu o długości około 140 m, z nieobrobionego kamienia łupanego, na planie wydłużonego, załamanego czworoboku, z dostosowaniem do rzeźby terenu. Zamek składał się z XIV-wiecznego zamku górnego, obwodowych murów obronnych i dwóch domów, w których mieściły się stajnie, zabudowania gospodarcze i pomieszczenia dla załogi. Bramę wjazdową ulokowano prawdopodobnie w zachodniej partii zespołu obronnego, w fosie zaś umieszczono zbiornik na wodę. W XVI wieku od zachodu usytuowano zbliżone kształtem do trapezu podzamcze. Dłuższe odcinki jego murów wzmocniono w środkowych partiach, od południa dziobkiem, a półcylindryczną basteją od północy. W XVII wieku podczas wojny trzydziestoletniej twierdza otrzymała fortyfikacje bastionowe.

Zamkowa Góra

Zamkowa Góra (niem. Schlossberg, Schloss-Berg, 618 m n.p.m.) – Szczyt położony jest w południowo-wschodniej części Gór Wałbrzyskich, w masywie Rybnickiego Grzbietu.
Jest to wzniesienie zbudowane ze skał wylewnych - permskich melafirów, w kształcie stożka o stromych zboczach z wyraźnie zaznaczoną płaską powierzchnią szczytową. Na szczycie znajdują się ruiny średniowiecznego zamku obronnego Nowy Dwór.